Powiększ
Powiększ zdjęcie

Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Podegrodzie”

Rok przyznania nagrody:
2008

Kategoria:
Kategoria IV. Zespoły folklorystyczne

Dziedzina:
Taniec. Muzyka. Śpiew

Region:
Małopolskie, powiat nowosądecki, Podegrodzie

Zespół istnieje od 1937 roku, a jego działalność zapoczątkowała inscenizacja „Wesela podegrodzkiego” przygotowana przez mieszkańców Podegrodzia (członków rodzin Łatków, Głuców, Lorczyków, Konstantych, Maciuszków, Nawalców, Bodzionych) na regionalną imprezę „Święto Gór”. W 1938 roku zespół wystąpił po raz pierwszy za granicą na Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym w Hamburgu. W czasie II wojny światowej zawiesił działalność, którą reaktywowano w 1946 roku z inicjatywy członków ZMW „Wici”. Przy udziale mieszkańców wsi (Anny i Józefa Słabkowskich, Tomasza Łatki, Jana Bodzionego, Wiktorii Głuc, Władysława Migacza) opracowano program artystyczny prezentujący bogate tradycje kultury ludowej regionu Lachów Sądeckich. Po kilkuletniej przerwie w działalności zespołu, w 1957 roku, kierownictwo artystyczne objął Kazimierz Głuc. Jego kontynuatorami byli Jan Zarzeka (od 1965) i Krzysztof Sułkowski (od 1985). W 1965 roku nastąpiło połączenie zespołów „Podegrodzie” i „Małe Podegrodzie” (dziecięcy zespół działający od 1954 roku) pod patronatem miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej. Obecnie opiekę nad zespołem sprawuje Gminny Ośrodek Kultury w Podegrodziu. Kierownikiem grupy jest Franciszek Pasiuta, choreografem Krzysztof Sułkowski.
Zespół kontynuuje miejscowe, lachowskie tradycje utrwalone działalnością artystyczną wielu pokoleń, przekazywane i upowszechniane wśród dzieci i młodzieży. „Podegrodzie” prezentuje w swych programach zwyczaje, obrzędy, tańce, pieśni, melodie i gwarę ludową. Bogaty repertuar zespołu obejmuje widowiska obrzędowe: „Wesele podegrodzkie”, „Wizowiny”, „Zielone Świątki”, „Dożynki”; wiązanki melodii, przyśpiewek i pieśni tzw. „Grankę Podegrodzką”; typowe dla regionu tańce: krzyżak, sztajer, tramerka, surok, walce i polki. Szczególną wartością zespołu są wierne tradycji stroje regionalne, zachwycające ornamentacją, misternym haftem, pięknem kompozycji, prezentujące różnorodność i bogactwo ubioru. Z autentycznego repertuaru podegrodzkiego oraz wzorów stroju korzystały liczne zespoły pieśni i tańca m.in.: „Lachy”, „Sądeczanie” z Nowego Sącza, a także „Mazowsze”.
Poza licznymi występami w kraju (np. Spotkania Folklorystyczne w Tarnowie, wielokrotny udział w „Druzbacce” Konkursie Muzyk, Instrumentalistów, Śpiewaków Ludowych i Drużbów Weselnych), zespół reprezentował folklor regionu we Francji, Holandii, Hiszpanii, Niemczech, Jugosławii, Danii, Grecji, na Węgrzech, Słowacji i w Belgii.
Do najważniejszych sukcesów artystycznych „Podegrodzia” należą liczne prezentacje festiwalowe oraz nagrody zdobyte w prestiżowych konkursach: na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem (trzykrotnie Złota Ciupaga – w 1968, 1972, 1976, Brązowa w 1986 i Srebrna w 1988 roku); I nagroda na III Krajowym Przeglądzie Zespołów Wiejskich w Kielcach w 1991 roku; Europejska Nagroda za Autentyczną Sztukę Ludową przyznana przez Fundację FVC w Austrii w 1992 roku. W swoim dorobku „Podegrodzie” ma Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1969, 1997). Za całokształt działalności zespół został odznaczony złotą odznaką „Zasłużony  dla Ziemi Sądeckiej”, otrzymał także Nagrodę Starosty Nowosądeckiego (2000) oraz Wyróżnienie Stowarzyszenia Lachów Sądeckich „Złote Serce Lachowskie” (2004).

Katarzyna Markiewicz