Powiększ
Powiększ zdjęcie

Kapela Rodzinna Trebuniów-Tutków

Rok przyznania nagrody:
2014

Kategoria:
Kategoria III. Kapele ludowe

Dziedzina:
Muzyka

Region:
Mazowieckie, Podhale, powiat tatrzański, Zakopane

Kapela Trebuniów-Tutków istnieje blisko 90 lat. Tradycję muzykowania rodzinnej kapeli rozpoczął Jan Trebunia (1898-1977) grając ze swoimi braćmi w Suchem, w 1925 r. Ożenił się w Poroninie z Ludwiną, córką słynnego dudziarza Stanisława Budza-Lepsioka zwanego Mrozem (1858-1943). Jego muzyki słuchali nie tylko górale, ale także znane postacie życia kulturalnego Polski międzywojennej (Kasprowicz, Szymanowski, Chyliński). Wszyscy synowie Jana Trebuni - Stanisław, Henryk, Andrzej i Władysław - przejęli talent muzyczny po dziadku i ojcu. Po II wojnie światowej wspólnie grywali z Janem Gąsienicą-Julcorzem i kuzynami (Bronisław i Stanisław Skupień-Filas, Władysław i Andrzej Lassak-Zopotocek, Stanisław i Jan Trebunia, Andrzej Trebunia).

 

Kapela rodzinna z uzdolnionym kilkunastoletnim „prymistą” Władysławem występowała na wielu festynach, dożynkach, świętach państwowych, uczestniczyła w wieczornicach Związku Podhalan. Najczęściej grywała na góralskich weselach i ,,muzykach” - potańcówkach. Znaczącym sukcesem braci Trebuniów z Poronina było II miejsce w „Konkursie Sabałowym” w Zakopanem, w 1955 r. w konkurencji 100 kapel z całego Podhala. W 1978 r. uczestniczyli w Spotkaniach Muzykujących Rodzin we Wrocławiu. 1983 r. kapela zdobyła pierwszą nagrodę w Konkursie Muzyk Podhalańskich w Nowym Targu.

 

Długoletni prymista kapeli rodzinnej Władysław Trebunia był uczniem i spadkobiercą najznamienitszych mistrzów muzyki podhalańskiej m.in. Stanisława Chotarskiego z Kościeliska i Bronisławy Koniecznej-Dziadońki z Bukowiny Tatrzańskiej (uczniowie Bartłomieja Obrochty). Często był zapraszany do najlepszych kapel góralskich, grał w zespołach „Klimka Bachledy”, „Holny”, „Maśniaki”, w latach siedemdziesiątych z kapelą braci Tutków w zespole ,,Regle” im. Stanisława Budza-Mroza w Poroninie.

 

W latach osiemdziesiątych Kapela Rodzinna Trebuniów z następnym pokoleniem, dziećmi Władysława - Krzysztofem, Anną i synem Henryka - Stanisławem, występowała podczas uroczystości religijnych, na spotkaniach młodzieży przyjeżdżającej z całej Polski na Podhale, na weselach, chrzcinach, pogrzebach, grała w szałasach. Uczestniczyła w mszach ,,za Ojczyznę” na Bystrem, w Juszczynie i w Warszawie. Zdobyła dwukrotnie nagrodę główną w Konkursie Muzyk Podhalańskich w Nowym Targu (w 1989, 1991 r.), w 1991 r. ,,Basztę” w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. W 2008 r. Władysław Trebunia-Tutka został laureatem Nagrody im. Oskara Kolberga.

 

W kolejnych latach ukazało się wiele nagrań autentycznej i żywej muzyki z Podhala. Na płytach z tradycyjną muzyką góralską w interpretacji Kapeli Trebuniów-Tutków zarejestrowano najstarsze i najpiękniejsze melodie spod Tatr. Nagrania zawierają wszystkie typowe cechy muzyki Podhala: unikalne skale, rubato, improwizację wokalną i instrumentalną, wielogłosowość wokalną, specyficzną harmonię, sposób śpiewu; ukazują ogromne zróżnicowanie i bogactwo folkloru góralskiego.

 

Obecnie prymistą jest syn Władysława, Krzysztof. Zaczynają grać dzieci Krzysztofa – córka Anna i syn Jan. Członkowie kapeli prowadzą warsztaty nauki dla dzieci i młodzieży na Podhalu. Krzysztof Trebunia-Tutka od 1994 roku, jako nauczyciel dyplomowany muzyki ludowej, prowadzi naukę muzyki góralskiej w Tatrzańskim Centrum Kultury ,,JUTRZENKA” w Zakopanem. Do 2014 r. w kursach gry na skrzypcach, basach i instrumentach pasterskich uczestniczyło ok. 250 uczniów. Wychowankowie Kapeli zdobywają nagrody w konkursach regionalnych i ogólnopolskich, a także w Konkursie Kapel Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem. Krzysztof Trebunia-Tutka wielokrotnie zdobywał Grand Prix w kategorii „Mistrz i Uczeń” Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu (2001, 2006,2010), a w 2013 r., wraz ze swoimi dziećmi I miejsce w kat. Duży-Mały na ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu Dolnym.

Kapela Trebuniów-Tutków często koncertuje w Polsce i zagranicą. Krzysztof Trebunia jest autorem scenariuszy i współautorem filmów dokumentujących dziedzictwo Podhala i góralską tradycję muzyczną: ,,Instrumenty pasterskie na Podhalu” 2009, ,,Muzyka Skalnego Podhala” 2010, „Taniec górali podhalańskich” 2011, ,,Śpiew górali podhalańskich” 2012 r. Liczne nagrania kapeli znajdują się w archiwum Polskiego Radia, tworząc znakomite przykłady tradycyjnej muzyki góralskiej. Krzysztof Trebunia-Tutka jest wybitnym artystą i doskonałym propagatorem kultury góralskiej. Jest także cenionym konferansjerem Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem (od 1989 r.) i Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych w Żywcu (od 2000 r.).

 

Troska członków Kapeli o uszanowanie tradycji, zachowanie góralskiej kultury i jednoczesne jej propagowanie, nie ogranicza zespołu w podejmowaniu nowatorskich prób tworzenia i współpracy z wybitnymi muzykami z innych obszarów kultury. Projekty Krzysztofa Trebuni-Tutki tworzące „nową muzykę góralską” wzbogacają kulturę narodową o nowe interpretacje artystycznego dziedzictwa.