Powiększ
Powiększ zdjęcie

Amatorski Zespół Teatralny im. Józefa Pitoraka w Bukowinie Tatrzańskiej

Rok przyznania nagrody:
2010

Kategoria:
Kategoria VI. Wyróżnienia honorowe dla instytucji i organizacji społecznych zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej

Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja

Region:
Małopolskie, Skalne Podhale, Bukowina Tatrzańska

Teatr w Bukowinie założony został jesienią 1923 r. z inicjatywy Michaliny i Franciszka Ćwiżewiczów, miejscowych nauczycieli. Działał pod patronatem Stowarzyszenia Teatrów i Chórów Włościańskich z siedzibą we Lwowie. Początkowo wystawiano niewielkie sztuki adaptowane do gwary góralskiej. Dbano, by aktorzy występowali w strojach regionalnych a każde przedstawienie kończyło się śpiewem i tańcami góralskimi. Przedstawienia wzbudzały duże zainteresowanie wśród mieszkańców Bukowiny Tatrzańskiej i sąsiednich wsi. W działania teatralne angażowano dorosłych i młodzież, w pracach organizacyjnych brali także udział przyjezdni. Grano sztuki o tematyce regionalnej np. „Gody” Feliksa Gwiżdża czy „Zrękowiny u Druzgały” Wojciecha Brzegi. W ciągu kilku lat działalności członkowie Teatru przygotowali dwadzieścia premier w większości granych w gwarze góralskiej. W początku lat trzydziestych Teatr otrzymał stałą siedzibę w Domu Ludowym.

 

II wojna światowa przerwała na kilka lat działalność teatralną, ale już w 1945 r. wystawiono sztukę pt. „Narzeczona z Podhala”. Do końca lat czterdziestych Teatr prezentował spektakle także poza Bukowiną: na Górnym i Dolnym Śląsku, na Wybrzeżu (sztuka Franciszka Dominika „Ojcowizna”). W 1961 r. w Ośrodku Telewizyjnym w Łodzi wystawiono, sfilmowano i zaprezentowano w Teatrze Telewizji dramat Józefa Pitoraka „Zatraceniec”, w reż. Adama Hanuszkiewicza (w 1969 r. sztuka ta została wystawiona w Teatrze Starym w Krakowie).

 

W 1971 r. Amatorski Zespół Teatralny w Bukowinie Tatrzańskiej przyjął imię Józefa Pitoraka na cześć swego wieloletniego kierownika i autora sztuk.

Podczas dziewięćdziesięciu lat działalności, Teatr w Bukowinie promował, upowszechniał i rozwijał kulturę ludową Podhala. Przyczynił się do zachowania najpiękniejszych wartości podhalańskiej kultury poprzez realizacje sceniczne tworzone w gwarze góralskiej, przedstawiające podhalańskie obyczaje, przepojone muzyką i tańcem, w scenografii regionalnych wnętrz i krajobrazów, z zastosowaniem stroju góralskiego jako scenicznego kostiumu także poprzez wprowadzenie do repertuaru przekładów klasyki dramatu na podhalańską gwarę (np. sztuki Fredry i Moliera) oraz poszukiwanie nowych form wypowiedzi artystycznej w postaci spektakli lalkowych („O Kubiku z Czarnego Dunajca” i „Tatrzańska baśń” ).

 

Amatorski Zespół Teatralny skupia już czwarte pokolenie bukowian, zaangażowanych podobnie jak ich poprzednicy w amatorski ruch artystyczny. Aktorów z Bukowiny wielokrotnie nagradzano w konkursach teatralnych i przeglądach folklorystycznych: w Ogólnopolskim Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie, Powiatowym Przeglądzie Teatrów Regionalnych w Czarnym Dunajcu, podczas festiwalu góralskiego Sabałowe Bajania i Karnawału Góralskiego w Bukowinie Tatrzańskiej.

 

Zespół teatralny z Bukowiny został uhonorowany nagrodą Ministra Kultury i Sztuki za twórczość artystyczną i upowszechnianie kultury i folkloru (1973 r.) oraz Medalem 100-lecia Towarzystwa Kultury Teatralnej, przyznanym przez Zarząd Główny Towarzystwa Kultury Teatralnej (2009 r.).

/red.K.M./